Prosumencie! Zwiększ swoją autokonsumpcję!

Już w drugiej połowie 2024 roku czeka nas ważna zmiana dotycząca rozliczenia w systemie net-billing. Prosumenci rozliczający się w tym systemie nie będą rozliczani po uśrednionej cenie z miesiąca poprzedzającego, ale po średnich stawkach godzinowych. Według Instytutu Energetyki Odnawialnej po przejściu na nowy sposób rozliczeń, system net-billing przestanie być opłacalny. Jak to może wyglądać w praktyce i co zrobić, by konsumować więcej energii na bieżąco?

Autokonsumpcja w 2023

W swoim raporcie “Rynek fotowoltaiki w Polsce 2023” Instytut Energetyki Odnawialnej stwierdza, że rozliczenie w systemie net-billing skutkuje wyższym współczynnikiem autokonsumpcji. Według IEO jest to korzystna sytuacja dla wszystkich prosumentów, wliczając w to osoby, które korzystają jeszcze ze zdezaktualizowanego od zeszłego roku systemu net-meteringu. 

Wprowadzony w kwietniu ubiegłego roku system rozliczeń net-billing miał negatywny wpływ na rozwój inwestycji w mikroinstalacje. Mimo to, Instytut podkreśla, iż system net-metering „wyczerpał swoje możliwości polegające na replikacji prostych rozwiązań bez zwracania uwagi na ograniczenia techniczne i rynkowe”.

„System net-billing nieco spowolnił rozwój instalacji prosumenckich, głównie z uwagi na konieczność nauczenia się nowych zasad przez instalatorów, prosumentów, a także przez banki i instytucje finansujące. Ale dał też bodźce do lepszego wymiarowania (doboru) instalacji oraz inwestycji w dodatkowe urządzenia, które będą mogły wykorzystać nadwyżki energii i zwiększyć autokonsumpcję” - cytując z raportu Instytutu.

 

Czym jest autokonsumpcja

Autokonsumpcja w kontekście instalacji fotowoltaicznej odnosi się do wykorzystania przez właściciela systemu wyprodukowanej energii elektrycznej na własne potrzeby, zamiast sprzedaży jej do sieci elektroenergetycznej. Kiedy panele fotowoltaiczne generują energię elektryczną, można ją bezpośrednio wykorzystać w budynku, w którym zainstalowano system.

Istnieją dwa główne sposoby autokonsumpcji energii w instalacji fotowoltaicznej:

1. Bezpośrednia autokonsumpcja - w tym przypadku wyprodukowana energia jest natychmiast wykorzystywana do zasilania urządzeń elektrycznych w budynku. Na przykład, jeśli w danej chwili instalacja generuje energię wystarczającą do zasilenia oświetlenia, lodówki czy innych urządzeń, to energia ta jest zużywana bezpośrednio, zamiast pobierać prąd z sieci elektroenergetycznej.

1. Autokonsumpcja z wykorzystaniem magazynowania energii - w przypadku gdy wyprodukowana energia przekracza bieżące zapotrzebowanie, można ją zgromadzić w akumulatorach lub innym systemie magazynowania energii. Wówczas, kiedy zapotrzebowanie na energię przekracza produkcję z paneli fotowoltaicznych, można ją pobierać z magazynu, zamiast korzystać z energii z sieci.

Autokonsumpcja jest korzystnym rozwiązaniem, ponieważ pozwala na zmniejszenie kosztów zakupu energii elektrycznej od dostawcy sieciowego. Właściciel instalacji fotowoltaicznej może obniżyć swoje rachunki za prąd poprzez wykorzystanie wyprodukowanej energii, zamiast kupować ją od zewnętrznego dostawcy.

Zmiana w autokonsumpcji

W swoim raporcie IEO podkreśla kluczowe znaczenie rozmiarów instalacji fotowoltaicznej dla poziomu autokonsumpcji. Im większa instalacja, tym mniejsza autokonsumpcja. Autokonsumpcja może wynieść nawet 100% przy instalacji o mocy 1kW. Wraz ze wzrostem mocy instalacji zmniejsza się poziom autokonsumpcji.

IEO zauważa, że to różnica między ceną zakupu a ceną sprzedaży energii jest decydującą kwestią w sposobie wykorzystania produkowanej energii przez prosumenta w systemie net-billing. Różnica ta przedstawia zmiany w podaży energii w krajowym systemie elektromagnetycznym

„Ogólne założenia zasady net-billing są prawidłowo skonstruowane (realistyczniej i racjonalniej niż zasady net-metering). Jednakże poprawność jej funkcjonowania silnie zależy od sposobu zdefiniowania cen energii na strumieniach sprzedaży do sieci i zakupu z sieci, a jej atrakcyjność ekonomiczna zależy dodatkowo od umiejętności zarządzania przez prosumenta strumieniami energii pobieranymi i oddanymi do sieci (nakłada na prosumenta obowiązek świadomego uczestniczenia w procesach rynku energii)” – cytat z raportu “Rynek fotowoltaiki w Polsce 2023”

 

Ceny godzinowe w net-billingu. Co zmienią?

Już w połowie roku 2024 zostaną wprowadzone zmiany. Oznacza to, że godzinowa cena energii stanie się podstawą rozliczeń za energię wprowadzoną do sieci. Do tego czasu stosowana będzie uśredniona cena z poprzedniego miesiąca według indeksu RCEm.

Zmiana ta będzie miała negatywny skutek według prognoz IEO, ponieważ sprzedaż energii do sieci przestanie być opłacalna, zwłaszcza w okresie letnim.

Taka sytuacja zniechęci do przewymiarowania instalacji i poszukiwania sposobów zagospodarowania nadwyżek energii, gdy wartość energii oddawanej dla KSE jest najniższa.

„W systemie net-billing kluczowe staje się optymalne skojarzenie profilu zapotrzebowania na energię elektryczną i ciepło (w tym na ciepłą wodę użytkową) z profilem generacji PV i profilem pracy innych urządzeń energetycznych i magazynów energii. Brak aktywnego zarządzania energią i profilem jej zużycia będzie prowadził do dużych nadwyżek energii z PV w okresach, w których cena energii jest najniższa, i zapotrzebowania na energię z sieci wtedy, gdy jej cena jest najwyższa” – komentarz IEO

 

Raport możliwy jest do pobrania dla każdego ze strony instytutu.

A wy, w jakim systemie się rozliczacie? Czy jesteście gotowi na zmiany w sposobie rozliczania w net-billingu? Zapraszamy do dyskusji w komentarzach.

Jeśli natomiast myślicie o założeniu własnej instalacji lub rozszerzeniu aktualnej, zapraszamy do kontaktu!